Hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ ở Khu du lịch Mà Giá - điểm đến relax bản thân vô cùng hiệu quả

Khánh Vĩnh nằm cách thành phố Nha Trang khoảng chừng 3km, là huyện có con đường mới mở Nha Trang - Đà Lạt (rút ngắn được lộ trình từ thành phố cao nguyên về biển chỉ còn 140km). Ở trên con đường này, nơi ngã ba tiếp giáp với đường cũ và đường mới có lối rẽ vào xã Yang - Ly. Đi thêm khoảng chừng 2km nữa là chúng ta sẽ đến một khu du lịch sinh thái đặc biệt do một người dân tộc Raglay khai phá. 

Xuất phát từ dãy Trường Sơn, dòng sông Cái Nha Trang băng qua nhiều ghềnh thác đổ xuống đồng bằng và qua nhiều dải đá cheo leo từ đó tạo thành những con suối đẹp. Và trong một lần đi tìm nước về tưới ruộng cho bà con thì Mà Giá - nguyên Chủ tịch xã Yang-ly đã tìm thấy được dòng nước len qua định hình xã mình vô cùng ngoạn mục. Khi đó bởi vì muốn đem nước về tưới tiêu cho nên Mà Giá chưa nghĩ đến giá trị sinh thái của nó. 

Vào năm 2000, khi mà đã nghỉ hưu thì Mà Giá đã dựng một ngôi nhà sàn nhỏ ở rẫy của mình rồi khoanh vùng khu vực dòng sông Cái chảy qua xã Yang - Ly khoảng 6ha cốt để giữ rừng. Để cho cuộc sống thuận lợi hơn thì Mà Giá đã đào ao thả cá, tạo thêm vài tiện nghi cho việc sinh hoạt và bỏ công sức ra khuân đá để chặn dòng nước tạo thành dòng chảy nhỏ, bố trí cảnh quan và nhà sàn,... Cho đến năm 2003 thì Khu du lịch sinh thái Mà Giá hình thành.

Đến hiện tại, khu du lịch Mà Giá vẫn còn rất hoang sơ. Càng đi sâu vào bên trong thì cảnh trí thiên nhiên lại càng hùng vĩ. Có nhiều loại cây rừng lạ như là tre, nứa, mây ré, cọ, mác,.. cùng với đủ loại đá giăng, trải dọc vô cùng tự nhiên, đúng nghĩa đó là quà tặng của thiên nhiên cho con người. 

Ở đây, dòng suối có nhiều tên. Người ta lấy tên xã Yang - ly đặt tên cho con suối, cũng có những người gọi là suối Lách bởi vì từ dòng suối mẹ, con suối chảy qua khu vực này len lách thành nhiều nhánh nhỏ. Cũng có những người gọi nó là suối Lau, tuy nhiên tên gọi thông dụng nhất vẫn là tên suối Mà Giá.

Ở trên đường đi đến Khu du lịch sinh thái Mà Giá, du khách sẽ đi qua vùng định của của đồng bào dân tộc Raglay của xã Yang - ly. Ở đây thì du khách sẽ có dịp được thấy cuộc sống định canh, định cư của bà con cùng những sản vật của huyện Khánh Vĩnh. Bước qua những tảng đá lớn giống như cổng chào thì khách sẽ thấy một bảng chỉ dẫn có dòng chữ nhắc nhở mọi người giữ sạch cho rừng. 

Sau khi băng qua một dòng nước nhỏ và khách như lạc vào một thế giới của âm thanh nước vì đó là chỗ hội tụ của bảy dòng suối nhỏ. Rải rác những nhà sàn nhỏ khuất dưới tán lá từng, bên dưới sẽ có dòng nước trong vắt chảy qua. Những chiếc cầu bắc qua suối cũng tạo nên điều kiện cho khách có thể thám hiểm sâu ở bên trong. Và lẫn trong giai điệu của dàn nhạc nước thiên nhiên thì khách còn được nghe tiếng đàn đá ngân vang gần xa phát ra từ bộ đàn đá do chính của chủ nhân làm.

Từ xa xưa, người dân tộc Raglay đã có truyền thống làm bộ đàn đá rất công phu. Họ đã vào rừng lấy búa gõ vào các viên đá có tiếng kêu ma la, đánh dấu để đó rồi hàng ngày đến đó khai thác đá. Một bộ đàn đá phải có ít nhất từ chính đến mười một tảng đá. Đá sẽ được cột bằng hai sợi dây, loại dây mây chỉ có ở trong rừng, theo thứ tự từ lớn cho đến nhỏ. Tảng đá lớn nhất (ma la mẹ) có thể sẽ bằng chiếc bàn, còn tảng nhỏ nhất (ma la con) có thể chỉ bằng hai bàn tay.

Để có thể thử đàn thì phải làm một máng nước cho nước chảy từ trên suối xuống đổ vào đàn đá. Tùy vào con suối xa hay gần, có khi để thử một bộ đàn đá thì phải kéo cả máng dài trăm thước. Đá con sẽ kêu trước và đá mẹ kêu sau. Lúc này lại phải kéo dây cho các viên đá cụng vào nhau để kiểm tra âm thanh của toàn bộ đàn đá. Một bộ đàn đá sẽ phải mất nhiều năm mới xong. Bộ đàn đá của Mà Giá mặc dù không được chế tác công phu như những bộ đàn cổ nhưng cũng tạo được những âm thanh của đá rộn ràng, mời gọi bước chân du khách đến thám hiểm. 

Vào những ngày cuối tuần hay là ngày lễ thì du khách đến Khu du lịch Mà Giá phần lớn là thanh niên hay là gia đình trẻ. Khách cũng có thể đem theo thức ăn và vui chơi, tắm suối. Chủ nhân của khu du lịch không đòi hỏi phải trả tiền thuê nhà sàn nhưng bắt buộc khách phải dọn dẹp sạch sẽ khi ra về, khi vui chơi không được chặt cây phá rừng. Mục đích của Mà Giá chính là giữ rừng, bảo vệ môi trường chứ không phải để kinh doanh du lịch. 

Cũng đã có nhiều công ty du lịch đặt vấn đề mua lại khu này với giá khá cao tuy nhiên Mà Giá nhất quyết không nhượng. Ông nói rằng: “Mình giữ rừng, giữ nguồn nước là để lại tài sản to lớn cho con cháu rồi”.