Tới Nha Trang đừng quên lễ hội Tháp Bà Ponagar - Tìm về sự độc đáo của văn hoá tín ngưỡng

Với nhiều hoạt động vui chơi thú vị và ý nghĩa, lễ hội Tháp Bà Ponagar hứa hẹn mang đến cho du khách và người dân những trải nghiệm khó quên trong hành trình khám phá Nha Trang xinh đẹp.

Tổng quan về lễ hội Tháp bà Ponagar: Nguồn gốc và ý nghĩa đặc biệt

• Thời gian tổ chức lễ hội: Từ ngày 20 – 23 tháng 3 âm lịch hàng năm
• Địa điểm: Di tích lịch sử Tháp bà Ponagar, tại đồi Cù Lao, Phường Vĩnh Phước, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Được tổ chức với quy mô lớn hàng năm, lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang gắn liền với tục thờ mẫu có từ rất lâu của truyền thống dân tộc Việt Nam. Lễ hội này nhằm tôn vinh và tưởng niệm mẹ Ponagar. Đây là người đã có công dạy người dân cách trồng lúa, dệt vải, chăn nuôi và đưa người Chăm Pa đến với cuộc sống ấm no hạnh phúc, theo quan niệm của người dân.

Là lễ hội lớn diễn ra hàng năm, lễ hội Tháp Bà Ponagar thu hút nhiều sự tham gia của các cộng đồng dân tộc Kinh, Chăm, và Raglai tại miền Trung và Tây Nguyên. Từ đó, có thể giúp kết nối cộng đồng các dân tộc, cũng như cho thấy sự đoàn kết giữa các dân tộc anh em.

Được gìn giữ và lưu truyền từ đời này qua đời khác, lễ hội thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn đến Mẫu cũng như cầu mong sức khỏe và bình an. Bên cạnh đó, lễ hội Ponagar còn là dịp quy tụ những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt - Chăm,  đồng thời nhắc nhở thế hệ sau nhớ về cội nguồn của ông cha.

Tìm hiểu các nghi thức của lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang

Là một lễ hội dân gian truyền thống, lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang diễn ra một cách trang nghiêm với các nghi thức bao gồm phần lễ và phần hội như dưới đây.

Lễ thay y

• Thời điểm diễn ra: Giờ Ngọ ngày 20 tháng 3

Vị chủ tế sẽ chủ trì Lễ thay y với nghi thức dâng trầm hương, nhang, hoa, trái cây và khấn vái. Trong đội thay y, những thành viên khác sẽ sắp xếp đồ lễ trong dinh, cởi xiêm y, mũ miện và sử dụng nước nấu từ rượu cùng 5 loại hoa có mùi thơm để tắm tượng. Tượng mẹ sẽ được mặc sơ mi và mũ miện mới do người dân dâng cúng sau khi tắm.

Lễ thả hoa đăng

• Thời điểm diễn ra: Từ 19 giờ đến 21 giờ, ngày 20 tháng 3

Rất nhiều du khách khi tham gia lễ hội Tháp bà Ponagar đều mong chờ nghi thức này. Hơn 10.000 chiếc hoa đăng nhỏ và 5 hoa đăng lớn kết hợp với những ngọn nến lung linh được thả trên sông để cầu siêu cho các vong linh tạo nên một khung cảnh vô cùng đẹp mắt và thích thú.

Lễ cầu quốc thái dân an

• Thời điểm diễn ra: Từ 6 giờ đến 8 giờ ngày 21 tháng 3

Được thực hiện bởi Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Khánh Hòa, nghi lễ cầu quốc thái dân an là đại lễ cầu cho cả nước được thanh bình, phồn vinh, và người dân hạnh phúc, an vui.

Lễ cúng Ngọ, cúng thí thực

• Thời điểm diễn ra: Từ 12 giờ đến 12 giờ 30 ngày 21 tháng 3

Đây là nghi thức được diễn ra tại ngôi tháp chính, là nghi lễ dâng mẫu và bố thí cho các cô hồn.

Nghi thức tế lễ cổ truyền

• Thời điểm diễn ra: Từ 4 giờ đến 6 giờ ngày 23 tháng 3

Nghi thức này được thực hiện bởi các cụ hào lão đình Cù Lao, với phần dâng lễ diễn ra trang nghiêm theo kiểu truyền thống.

Lễ Khai Diên, lễ Tôn Vương

• Thời điểm diễn ra: Từ 6 giờ đến 9 giờ ngày 23 tháng 3

Diễn ra tại sân lễ trước tiền đình Mandapa, phần lễ lớn này có mặt hướng vào điện thờ Đức Thánh Mẫu. Tại nghi thức này, ban tổ chức sẽ dâng các vật phẩm cúng bao gồm: rượu, hương đăng, trầu cau, phong bì, vàng bạc và hai roi chầu.

Sau đó sẽ là phần hát thứ lễ cúng Bà được thực hiện bởi đoàn Hát Bội cũng như những tích chuồng được lựa chọn khắt khe. Trước khi kết thúc vở tuồng, lễ Tôn Vương sẽ được cử hành trang trọng ở lễ hội Tháp Bà theo thường lệ.

Lễ Dâng hương tạ Mẫu

• Thời điểm diễn ra: Từ 23 giờ đến 24 giờ ngày 23 tháng 3

Phần lễ này được thực hiện y như tên gọi, diễn ra với nghi thức dâng hương đăng lễ để tạ ơn Đức của Mẫu.

Múa Bóng và hát Văn

• Thời điểm diễn ra: Trong suốt các ngày lễ hội

Là những hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc và thú vị, múa Bóng và hát Văn sẽ được biểu diễn tại sân khấu trước tháp chính bởi hàng trăm lượt đoàn trong và ngoài địa phương vào Tháp dân lễ Mẫu. Bên cạnh đó, chương trình biểu diễn còn có sự góp mặt của các tuồng tích cổ gợi nhắc tới Thánh Mẫu.

Hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu

• Thời điểm diễn ra: Từ 10 giờ đến 15 giờ ngày 23 tháng 3

Khi tới tham gia lễ hội Tháp bà Ponagar, du khách còn có dịp chứng kiến hội thi truyền thống dành cho các đoàn về dự lễ hội này.

Ban tổ chức sẽ lấy nước từ Chùa Hang rồi cho vào các vại ở dưới Mandpa. Khi tham gia, các thành viên sẽ đội chum nước từ Mandapa lên tháp để dâng mẫu. Bên cạnh đó, các đoàn sẽ chuẩn bị mâm trái cây và sắp xếp một cách công phu đẹp mắt. Đội nào sở hữu mâm lễ đẹp nhất sẽ được dâng lên tháp chính, trong khi những mâm còn lại sẽ được dâng ở những tháp khác trong khu di tích lịch sử này.

Lễ hội tháp bà Ponagar sẽ mang đến cho người dân và du khách những trải nghiệm khó quên nhờ hàng loạt nghi thức độc đáo và hấp dẫn. Cùng với những giá trị truyền thống lâu đời là bầu không khí vui tươi, nhộn nhịp không kém phần trang nghiêm kết hợp với vẻ đẹp tuyệt vời của khung cảnh và nhiều kiến trúc đền tháp nổi bật, lễ hội Tháp bà Ponagar chắc chắn là một trong những lễ hội nổi tiếng của Nha Trang rất đáng du khách khám phá khi đang tận hưởng kỳ nghỉ đáng nhớ tại đây.